ویتامین D، همیار باروری زنان و تسکین‌دهنده افسردگی

به گزارش پایگاه خبری تابان خبر، در مطالعه‌ای که توسط پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی تبریز انجام شده، مطرح شده است: ویتامین D که به ویتامین آفتاب هم معروف است، در سال‌های اخیر بیش از هر زمان دیگری توجه پژوهشگران حوزه سلامت را به خود جلب کرده است. اگرچه در گذشته این ویتامین بیشتر به دلیل نقش آن در سلامت استخوان‌ها شناخته می‌شد، اما امروز ثابت شده که ویتامین D در عملکرد بسیاری از سیستم‌های بدن نقش‌آفرینی می‌کند.

ویتامین D یکی از ریزمغذی‌های مهم برای سلامت انسان است که نقش آن فراتر از تنظیم متابولیسم استخوان شناخته شده است. در سال‌های اخیر، پژوهش‌های متعددی به بررسی ارتباط سطح سرمی ویتامین D با جنبه‌های مختلف سلامت زنان، از جمله باروری و سلامت روان، پرداخته‌اند. مطالعات مختلف نشان داده‌اند که کمبود این ویتامین ممکن است با ناباروری، اختلالات قاعدگی و همچنین بروز علائم افسردگی ارتباط داشته باشد.

به همین منظور، دو تحقیق جدید به بررسی این ارتباط پرداخته‌اند: یکی در حوزه باروری و IVF و دیگری در حوزه افسردگی و سلامت روان، نتایج این مطالعات می‌تواند چشم‌انداز تازه‌ای از اهمیت ویتامین D ارائه دهد.

یک مطالعه ایرانی نشان می‌دهد سطح ویتامین D می‌تواند شانس بارداری را تحت تأثیر قرار دهد

براساس یافته‌های یک مطالعه کوهورت آینده‌نگر، سطح سرمی ویتامین D در زنان نابارور بامیزان موفقیت بارداری در سیکل IVF مرتبط است، هرچند تفاوت معنی‌دار آماری مشاهده نشد.

شیرین اصولی تبریزی، دانشجوی دکتری تخصصی مامایی و از محققان این طرح  اظهار کرد: کمبود ویتامین D در زنان ممکن است در پاتوژنز ناباروری و اختلال عملکرد قاعدگی نقش داشته باشد.

وی افزود: با توجه به درصد بالای سطح سرمی ویتامین D ناکافی در زنان سنین تولیدمثل، اخیراً نقش این ویتامین در فیزیولوژی تولیدمثل نیز مورد توجه قرار گرفته است.

وی تشریح کرد: مطالعه حاضر در سال ۱۴۰۱ بر روی ۱۱۶ زن با تشخیص ناباروری اولیه یا ثانویه در اولین سیکل IVF انجام شد. شرکت‌کنندگان بر اساس سطح سرمی ویتامین D در هفت روز قبل از انتقال جنین در دو گروه شامل سطح سرمی کمبود یا ناکافی و سطح سرمی کافی قرار گرفتند و به مدت ۷ هفته پس از IVF پیگیری شدند. بررسی‌ها شامل وجود ساک داخل رحمی و ضربان قلب جنین در هفته هفتم بود.

تبریزی ادامه داد: نتایج نشان داد که فراوانی موفقیت بارداری در گروه با ویتامین D کافی ۲۳.۳ درصد و در گروه ناکافی ۱۳.۶ درصد بود. با این حال، براساس آزمون لجستیک چندمتغیره و کنترل متغیرهای فردی_اجتماعی، تفاوت بین ۲ گروه از نظر میزان موفقیت بارداری معنی‌دار نبود.

وی تاکید کرد: هر چند میزان سطح سرمی ویتامین D در زنان با بارداری موفق بالاتر بود، برای تأیید اثر ویتامین D بر موفقیت IVF نیاز به مطالعات با حجم نمونه بزرگ‌تر وجود دارد.

این پژوهش توسط سمیه عبدالعلی پور، مهسا روحی، شیرین اصولی تبریزی، الهه رضازاده، کبری حمدی، ندا نیک خصال و مژگان میرغفوروند در مجله زنان، مامایی و نازایی ایران، دوره ۲۶، شماره ۳ به ثبت رسیده است.

مصرف ویتامین D می‌تواند علائم افسردگی را کاهش دهد

مطالعات جدید در دانشگاه علوم پزشکی تبریز نشان می‌دهند که مکمل‌یاری با ویتامین D و افزایش سطح سرمی آن با کاهش علائم افسردگی ارتباط دارد.

میثم زارع پور، دکترای متخصص علوم تغذیه و از محققان این مطالعه گفت :متاآنالیزهای مطالعات مداخله‌ای و مشاهده‌ای که به بررسی اثربخشی و رابطه بین ویتامین D و افسردگی می‌پردازند، نتایج متناقضی ارائه کردند. بررسی چتر فعلی برای ارزیابی شواهد موجود و ارائه یک نتیجه قطعی در این زمینه انجام شد.

وی افزود: در این مطالعه، متاآنالیز چتری بر روی ۱۰ متاآنالیز کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (RCTs) نشان داد که مصرف مکمل‌های ویتامین D کاهش قابل‌توجهی در علائم افسردگی شرکت‌کنندگان ایجاد کرده است، در مقایسه با افرادی که دارونما مصرف کرده بودند.

وی ادامه داد: همچنین، براساس متاآنالیز مطالعات کوهورت، افرادی که سطوح ویتامین D سرم بالاتری داشتند، در معرض خطر افسردگی کمتری نسبت به کسانی با سطوح پایین‌تر قرار داشتند. این نتایج مزایای بالقوه مکمل ویتامین D و سطوح بالاتر ویتامین D سرم را در کاهش پیشرفت و علائم افسردگی تایید می‌کند.

این دو مطالعه نشان می‌دهند که ویتامین D می‌تواند نقش‌های متنوعی در سلامت انسان ایفا کند؛ از جنبه‌های باروری زنان گرفته تا سلامت روان. هرچند نتایج برخی پژوهش‌ها تفاوت‌های معنی‌داری را نشان نداده‌اند، اما شواهد موجود اهمیت سطح کافی ویتامین D و توجه به آن در سلامت عمومی را تأیید می‌کند.

با توجه به این یافته‌ها، توجه به سطح سرمی ویتامین D و مکمل‌یاری مناسب می‌تواند بخشی از اقدامات پیشگیرانه و مراقبتی در حوزه سلامت جسمی و روانی باشد. مطالعات بیشتر با نمونه‌های بزرگ‌تر برای تأیید اثرات ویتامین D توصیه می‌شود که برای رسیدن به نتیجه قطعی لازم است.