موضوع مقاومت ریشه در فولکلور و تاریخ آذربایجان دارد

علی برنون در گفتگو با خبرنگار تابان خبر با بیان اینکه نمایش عروسکی جزو شیوه های مهم نمایشی است، اظهار کرد: این حوزه در کشورهای پیشرفته جهان حائز اهمیت بوده و در دنیا از اهمیت خاصی برخوردار است و سازمان جهانی یونیما به منظور ترویج نمایش عروسکی در دنیا تشکیل شده است، اما نمایش عروسکی در کشور ما جایگاهی ندارد و تنها سرمایه گذاری در این زمینه برای جشنواره مبارک که به صورت دوسالانه برگزار می شود، اختصاص می یابد و سازمان جهانی یونیما نیز فعالیت خود را تمرکز به پایتخت کرده و مرکز گرایی است.

او با بیان اینکه ریشه نمایش عروسکی از تئاتر قدیمی تر است، افزود: انسان های اولیه نخست از ماسک به صورت نمایش استفاده می کردند، تاریخ تمدن نمایش عروسکی قبل از تئاتر است.

این کارگردان نمایش عروسکی با اشاره به اینکه دنیای نمایش فانتزی است، گفت: در این فضا به راحتی می توان پیام ها را از زبان عروسک ها بیان کرد، ارتباط مستقیم عروسک با کودک تاثیر بسزایی در ذهن او می‌گذارد و کودکان پیام ها را از طریق عروسک ها بهتر از گفتگوهای کلامی دریافت می کنند، و چقدر خوب که داستانهای فولکلور را با این زبان برای کودکانمان معرفی کنیم.

برنون با بیان اینکه ذهنیت فعالیت در زمینه نمایش عروسکی را استاد منصور حمیدی در ما ایجاد کرد و او خلاهای موجود در این حوزه را به ما گوش زد کرد، اظهار کرد: این پیشکسوت تئاتر همیشه از هنرجویان حوزه نمایش گلایه مند بود که چرا آنها در ژانر عروسکی فعالیت نمی‌کنند و ما در سال ۸۵ جای خالی نمایش عروسکی در شهر را احساس کردیم و با توجه به اینکه تحصیلات من در خصوص نمایش بود، تصمیم گرفتم در زمینه نمایش عروسکی خلا ها را پرکنم و از آن زمان وارد این حوزه شدم و فعالیت حرفه ای خود را شروع کردم و در آن زمان اساتید در زمینه نمایش عروسکی نبود و تنها و در این زمینه مبانی نمایش عروسکی را از استاد منصور حمیدی آموختم و اولین نمایش خود را با نمایش «هامی یاتیب جیتددان اویاق» پس از نویسندگی با همکاری محمد قضایی یکی از اساتید ادبیات تبریز به روی صحنه بردم و پس از اجرای این نمایش در تبریز با استقبال کثیری از همشهریان مواجه شدیم و در جامعه احساس عطش این ژانر نمایش عروسکی بود و مهدکودک و مدارس از این نمایش استقبال کردند.

او ادامه داد: پس از استقبال مردم و کودکان نمایش نامه های جدیدی در زمینه نمایش نوشتیم و در زمینه ادبیات شفاهی آذربایجان و ادبیات جهان مطالعاتی انجام دادیم و در سال ۹۰ نمایش بنده برای نخستین بار نمایش «تولکو و قورد» از کتاب افسانه های آذربایجان در جشنواره مبارک راه یافت و این نمایش تنها نماینده شهر تبریز که به صورت گروه صحنه ای بود، این جشنواره به صورت تخصصی با شرکت گروه های نمایشی حرفه ای به صورت دو سالانه برگزار می شود و حضور در این جشنواره تشویقی برای سرمایه گذاری و تهیه و تولید نمایش های جدید شد و پس از آن با سازمان جهانی یونیما ارتباط برقرار کردیم ‌و برای شرکت در این جشنواره اثر نمایشی ارسال کردیم و به عنوان نماینده ایران در این جشنواره ها مقام کسب کردیم.

کارگردان نمایش عروسکی تبریزی از اجرای نمایش «نخودی» برای اولین بار در سال ۸۹ به صورت فرمالیته در تبریز خبر داد و گفت: اکنون پس از سالها به این نتیجه رسیدیم که از امکان دراماتیکی بالایی برخوردار است و هدف از اجرای این نمایش آشنایی کودکان با ادبیات شفاهی آذربایجان است.

برنون تولید بسته های فرهنگی را بهترین جایگزین برای فضای مجازی دانست و افزود: در حال حاضر فضای مجازی کودکانمان را احاطه کرده و برای مقابله با این امر بهترین روش تولید بسته های فرهنگی مناسب است تا کودکان با حضور در سالهای نمایش به صورت بصری ادبیات شفاهی مختص فرهنگ خود را لمس کنند و بهترین روش برای آشنایی کودکان با ادبیات شفاهی و انتقال پیام های فرهنگی به آنها دعوت به تماشای نمایش های عروسکی است، چرا که کودکان از عروسک ها حرف شنوی دارند و دیالوگ های عروسک ها در ذهن کودکان به صورت مستقیم اثر می گذارد و مخاطبان اصلی ما مدارس هستند.

او ابراز کرد: امیدواریم قصه گویی توسط پدربزرگ ها و مادربزرگ ها ادامه پیدا کند و ادبیات کهن و شفاهی آذربایجان غنی است و ریشه تمام داستان ها در خاورمیانه و کشور ما است.

این کارگردان نمایش تبریزی با بیان اینکه مضمون اصلی نمایش نخودی «مقاومت» است، اظهار کرد؛ مقاومت نماد اصلی در ادبیات شفاهی آذربایجان است و علت این امر شرایط سیاسی در منطقه آذربایجان باعث انتقال آن به ادبیات کودکان و بزرگسالان از این شرایط تاثیر گرفته و به چشم می‌خورد، از وضعیت فضای سیاسی آدربایجان مقاومت تاثیر گرفته است.

برنون ادامه داد: در گذشته کودکان با قصه گویی و ادبیات شفاهی آذربایجان ترتیب می شدند و هدف از تولید نمایش نخودی یادآوری مقاومت در ادبیات کهن آذربایجان است و در ادبیات شفاهی غنی ما مقاومت، احترام به والدین و بزرگترها به چشم می خورد و دامنه ادبیان کهن ما به قدری گسترده است که چندین نمایش در این زمینه می‌توان تولید کرد.

او با اشاره به سخنرانی های شهریار می گوید: شهریار در مصاحبه ای اعلام می کند که ما همت این را نداشتیم تا قصه های پدر بزرگ ها و مادربزرگ هایمان را جمع آوری کنیم، اما ما از این پس تمام همت خود را در راستای تولید آثار فاخر کردیم.

کارگردان جوان تبریزی از همکاری گروه میکا با موسسه صبحینک خبر داد و گفت: این موسسه در زمینه ارایه تغذیه سالم به کودکان فعالیت می کند و به مدارس تغذیه های سالم و طبیعی ارسال می کند و در زمینه تولید و تبلیغات این نمایش همکاری های لازم را با گروه ما به عمل آورد.

برنون با اشاره به زمان اجرای نمایش عروسکی «نخودی» افزود: این نمایش به مدت یک ماه تا آخر آبان ماه امسال در روزهای پنج شنبه و جمعه در دو نوبت صبح برای مدارس و مهدکودک ها و در نوبت عصر برای عموم اجرا می شود و احتمال تمدید این نمایش وجود دارد، اما فعلا تصمیم نهایی نگرفته ایم و این نمایش در بهمن ماه نیز به زبان فارسی در تالار تهران اجرا می شود.

وی ادامه داد: جشنواره کودک کرواسی ۶۱ سال است که به صورت متوالی برگزار می‌شود و در این کشور جشنواره سه ماهه برگزار می‌شود و برای این جشنواره یکصد و ۵۰ گروه نمایشی از سراسر دنیا دعوت کرده بودند و گروه ما نیز در این جشنواره شرکت کردیم و در جشنواره های خارجی از فیلم ها و نمایش های ایرانی استقبال چشمگیری انجام می شود و تولیدات ایرانی به لحاظ هنری برای خارجی ها اهمیت بالایی دارد.

این کارگردان جوان تبریزی با اشاره به استقبال مردم از نمایش عروسکی خبر داد و گفت: فرهنگ بالای مردم و استقبال آنها از نمایش های تولیدی توسط گروه ما باعث رغبت به تداوم در حوزه نمایش عروسکی شد و تنها رمز موفقیت بنده مقاومت در این حوزه است و هیچ یک از موانع نتوانست سدی برای ادامه راه ما شود و ما از گذشته تاکنون به صورت حرفه ای با هنرمندان سرشناس تبریز و شهرهای دیگر همکاری می کنیم.

وی از عدم فضای کافی برای هنرمندان گلایه کرد و گفت: همکاری بلاغی مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی با هنرمندان خبر داد و افزود: پس از تخلیه ساختمان توسط موسسه الف اکنون این اداره کل با بازسازی و مجهز کردن مجتمع فرهنگی هنری ۲۹ بهمن امکانات رفاهی برای هنرمندان ایجاد می کند.

این کارگردان نمایش عروسکی تبریزی ادامه داد: طرح کوشی و موشی را برای ساخت سریال به شبکه پویا ارسال کردیم و پس از موافقت این شبکه این سریال توسط گروه ما تهیه و تولید شد که در روزهای آتی پخش می‌ شود.

برنون با اشاره به راه های درآمدزایی گروه نمایش عروسکی «میکا» اشاره کرد و افزود: این گروه به صورت حرفه ای اقدام به تولید نمایش های حرفه ای و فاخر می‌کند و تنها راه کسب درآمد از این حوزه اجرای نمایش برای مدارس و مهد کودک ها و شرکت در جشنواره های خارجی و فروش اثرها است.

او با اشاره به کمبودهای موجود در زمینه نمایش عروسکی در تبریز، افزود: عدم وجود نمایش نامه های عروسکی مرا مجبور به نمایش نویسی کرد و داستان های آذربایجانی را به صورت نمایش نامه نوشتم و همچنین عدم تیم یا افراد حرفه ای برای ساخت دکور مرا مجبور به ساخت دکور کرد و این کمبودها باعث شد تا تمام کارهای مربوط به حوزه نمایش عروسکی را خودمان انجام دهیم.

مصاحبه از زهرا ناصران