نشست تخصصی روز ملی آب در دانشگاه تبریز

به گزارش پایگاه خبری تابان خبر،  مجتبی جلیل‌زاده؛ معاون برنامه ریزی شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی طی سخنانی در این نشست اظهار کرد: کشورما در منطقه‌ای قرار دارد که ذاتا کم آب است. اما وضعیت منابع آبی استان ما نسبت به میانگین کشور هم بدتر است. به‌طوریکه میانگین جهانی سرانه آب قابل دسترس برای هر نفر 7 هزار است که این میانگین در کشور ما 1 هزار و 300 و در استان کمتر از 1 هزار است. این شاخص‌‎ها در حالی به وجود آمده است که میانگین بارندگی کشور و استان به ترتیب 250 و 300  است.

وی ادامه داد: براساس شاخص‌ها، پایین‌تر از یک هزار و 700  به معنی ورود به تنش آبی وکمتر از از هزار نیز بحران محسوب می‌شود. شاخص دیگری نیز وجود دارد که حداکثر باید 40 درصد منابع آب تجدید پذیر مصرف شود که ما بیش از 80 درصد منابع آب تجدید پذیر را مصرف می‌کنیم که این مقدار اضافی از سهم محیط زیست است و این موضوع باعث خشک شدن تالاب‌ها و دریاچه‌ها شده است.

دکتر جلیل‌زاده یادآور شد: مدیریت منابع آب یک مدیریت چندوجهی است و همه ما باید این ماده حیاتی را دریابیم و با حفاظت، مدیریت مصرف و مصرف درست، آگاه‌سازی همگانی، حفظش کنیم. قطعا هدف از ثبت یک روز خاص در تقویم رسمی کشور به‌عنوان روز ملی آب، برگزاری سمینارها، گردهمایی‌ها، آموزش‌ بیشتر و… است تا ما بتوانیم اهمیت این بحث را وارد محافل و حتی کلاس‌های درس کنیم.

وی افزود: در حال حاضر، مصرف آب شرب ما 80 درصد بیشتر از استاندارد جهانی است و ما باید مصرف را مدیریت کنیم و در حال حاضر دمای استان دو درجه و میزان تبخیر استان 25 درصد افزایش یافته است.

به گفته معاون برنامه‌ریزی شرکت آب منطقه‌ای استان، پایش آنلاین، استفاده از هوش مصنوعی در جلوگیری از هدر رفت آب، پیش‌بینی خشکسالی‌های آینده توسط هوش مصنوعی، جداسازی آب صنایع از دیگر اقدامات انجام شده توسط شرکت آب منطقه‌ای استان در راستای مدیریت مصرف آب استان است.

وی در خاتمه با اشاره به حمایت شرکت‌ آب منطقه‌‌ای استان از پایان‌‌نامه‌های دانشجویی مرتبط با بحث مدیریت مصرف آب، خواستار فرهنگ‌سازی و آگاهی در خصوص اهمیت و ارزش حفظ آب به‌عنوان نعمت الهی برای آیندگان در دانشگاه‌ها و مدارس شد.

مهم‌ترین مشکل در بحث دریاچه ارومیه، وابسته کردن مسائل معیشتی به بحث کشاورزی است

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان نیز گفت: هر جامعه به وسیله سه مؤلفه اقتصاد، اجتماع و محیط زیست اداره می‌شود و جامعه‌ای در تعادل است که بتواند ما بین این مؤلفه تعادل ایجاد کند.

دکتر محمد حسین حسن‌زاده ادامه داد: مهم‌ترین مشکل ما در بحث دریاچه ارومیه، وابسته کردن مسائل معیشتی و اجتماعی مردم به بحث کشاورزی است به طوریکه برای تولید یک تن گندم، معادل 100 تن گندم آب مصرف می‌کنیم که این مهم‌ترین مشکل کشاورزی سنتی است.

وی افزود:  عمده‌ترین چالش پیش روی ما عدم تعادل منابع و مصارف است و ما باید تنفس در بهره‌برداری از منابع آبی را تعریف و اجرایی کنیم.

دکتر حسن‌زاده با بیان اینکه هرگونه اضافه برداشت از آب‌های تجدیدپذیر، سهم محیط زیست است، اظهار کرد: افزایش سطح زیر کشت تا 600 هزار هکتار در محدوده دریاچه ارومیه اصلی‌ترین عامل وضعیت فعلی این دریاچه است در حالیکه این مقدار در دهه 1370، حدود 300 هزار هکتار بود و متأسفانه در دوهه اخیر بیشترین برداشت را در این منطقه داشتیم.

وی یادآور شد: یکی از قوانینی که بزرگترین ضربه را به منابع آبی ما زد، قانون توزیع عادلانه منابع آب بود که بیشترین تعداد چاه‌های غیرمجاز بعد از تصویب این قانون مجوز گرفتند وهمچنین اعمال برخی دیگر از سیاست‌ها به‌صورت موقتی و با عناوینی چون عدالت‌محوری و… باعث شده است که محیط زیست الان تاوان آن سیاست‌ها را بدهد.

ضرورت حذف نگاه سیاسی از مدیریت منابع آبی

رئیس کمیسیون محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی کلانشهر تبریز نیز گفت: به نظر می‌رسد در کل کشور و دربین مدیران و حتی مردم، همچنان آن حساسیت لازم نسبت به بحران آب وجود ندارد و مدیریت مصرف آب آنطور که باید در بین مردم و مدیران به‌عنوان هشدار مطرح نمی‌شود.

احد صادقی ادامه داد: در حال حاضر بیش از 50 درصد منابع، به‌صورت بهینه مصرف نمی‌شود و حوزه متولی‌گری و مدیریتی آب نیز فراموش شده است و متأسفانه برخی از مدیران خودشان بخاطر اهمیت ندادن به این موضوع، برای مردم چالش هستند و مردم و سازمان‌های مردم نهاد باید بر این موضوع متمرکز شوند.

وی با تأکید بر اینکه نباید نحوه مدیریت آب یک موضوع سیاسی تلقی شود، گفت: متأسفانه در گذشته مدیریت آب به سیاست گره زده شده است؛ درحالیکه باید نگاه سیاسی را از این موضوع مهم حذف کنیم.

صادقی، یکی دیگر از چالش‌های مدیریت منابع آب را نبود مرجع تصمیم‌‎گیر عنوان و خاطرنشان کرد: ما در بحث ترافیک شهری، با ایجاد شورای هماهنگی ترافیک تمامی تصمیمات در خصوص ترافیک را منوط به تصویب در این شورا کرده‌ایم و در بحث مدیریت منابع آبی نیز باید اینگونه عمل شود هرچند در گذشته ستادی تحت عنوان ستاد مدریت آب استان بود که اکنون نمی‌دانیم این ستاد همچنان فعال است یا خیر.

در ادامه، اساتید و دانشجویان حاضر در این نشست ضمن بیان نقطه نظرات خود پیرامون مسائل مطرح شده، برخی سوالاتی را از مسئولان حاضر پرسیدند و هرکدام از مسئولان به این سوالات پاسخ دادند.